Herroepingsrecht voor consumenten
Herroepingsrecht in het kort
Het herroepingsrecht voor consumenten houdt in dat u een overeenkomst die tot stand is gekomen via het internet, per telefoon of op straat, binnen 14 dagen zonder opgave van redenen kunt annuleren.
Herroepen gebeurt door middel van een ondubbelzinnige verklaring. U mag zowel schriftelijk als mondeling herroepen. Schriftelijk herroepen (zoals per e-mail) verdient de voorkeur, omdat het aan u is om te bewijzen dat u op een juiste wijze en tijdig uw herroepingsrecht hebt uitgeoefend. Mogelijk heeft de handelaar een modelformulier inzake het herroepingsrecht voor u beschikbaar gesteld; u bent niet verplicht dit formulier te gebruiken.
U heeft een herroepingsrecht ten aanzien van zowel verkoopovereenkomsten als dienstenovereenkomsten. Van het herroepingsrecht mag niet ten nadele van de consument worden afgeweken.
Herroepingsrecht, bedenktijd, afkoelperiode en recht van ontbinding
Het herroepingsrecht wordt ook wel aangeduid als ‘bedenktijd’ of ‘afkoelperiode’. De Nederlandse wet spreekt van een recht van ontbinding. Dit alles komt in dit geval op hetzelfde neer.
Wanneer heeft u een herroepingsrecht?
U heeft een herroepingsrecht indien u als consument met een handelaar een overeenkomst op afstand of overeenkomst buiten de verkoopruimte hebt gesloten. Deze begrippen worden hieronder uitgelegd.
Wie is een consument en wie is een handelaar?
U bent een consument als u handelt voor doeleinden die buiten uw bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen. Een handelaar is de persoon die handelt in het kader van zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit.
Wat is een overeenkomst op afstand?
Een overeenkomst op afstand is een afspraak die (in beginsel uitsluitend) zonder gelijktijdige persoonlijke aanwezigheid van de handelaar en u als consument tot stand komt met middelen voor communicatie op afstand. Denk aan een overeenkomst via het internet, per telefonie of per post.
Wat is een overeenkomst buiten de verkoopruimte?
Een overeenkomst buiten de verkoopruimte is een afspraak die wordt gesloten in gelijktijdige persoonlijke aanwezigheid van de handelaar en u als consument, op een andere plaats dan de verkoopruimte van de handelaar. Een goed voorbeeld is de overeenkomst die u op straat met een verkoper sluit. Hieronder valt ook de afspraak die in de verkoopruimte tot stand komt, direct nadat u daarvoor persoonlijk op straat bent aangesproken. Tot slot vallen eveneens verkoopexcursies onder het begrip.
Wat zijn de uitzonderingen op het herroepingsrecht?
Hieronder vindt u een opsomming van de belangrijkste uitzonderingen op het herroepingsrecht. Dit overzicht is dus niet volledig.
Op een aantal typen overeenkomsten is het herroepingsrecht niet van toepassing, zoals overeenkomsten betreffende sociale dienstverlening, gokactiviteiten, financiële producten en diensten, onroerende zaken (dienstenovereenkomsten betreffende aanbouwen en herstel- en renovatiewerkzaamheden kunnen wel onder het herroepingsrecht vallen), pakketreizen, executieverkopen en personenvervoer.
Verder heeft u geen herroepingsrecht ten aanzien van:
– de levering van zaken die volgens specifieke wensen zijn vervaardigd;
– de levering van zaken die snel bederven of die een beperkte houdbaarheid hebben;
– de levering van verzegelde zaken, als de verzegeling is verbroken terwijl deze om redenen van gezondheidsbescherming of hygiëne niet kunnen worden teruggezonden;
– de levering van audio- en video-opnamen en computerprogrammatuur waarvan de verzegeling na levering is verbroken;
– de levering van kranten, tijdschriften of magazines, met uitzondering van overeenkomsten voor een abonnement op dergelijke publicaties;
– de terbeschikkingstelling van accommodaties (anders dan voor woondoeleinden), goederenvervoer, autoverhuurdiensten, catering en diensten met betrekking tot vrijetijdsbesteding, indien in de overeenkomst een bepaald tijdstip of een bepaalde periode van nakoming is voorzien. Dit laatste heeft verband met reservering van capaciteit door de handelaar (denk aan hotelkamers of vakantiewoningen), waarvoor anders mogelijk geen andere afnemer kan worden gevonden.
Overeenkomsten die zijn gesloten tijdens een openbare veiling vallen evenmin onder het herroepingsrecht. Een openbare veiling is een veiling waarbij de consument persoonlijk aanwezig is, of daartoe de mogelijkheid heeft. Veilingen die uitsluitend via online-platforms verlopen en die ter beschikking staan van consumenten, mogen niet als openbare veiling worden aangemerkt. Online-veilingen vallen dus wél onder het herroepingsrecht.
Tot slot geldt het herroepingsrecht niet voor overeenkomsten buiten de verkoopruimte, waarbij u een betalingsverplichting aangaat tot ten hoogste 50 euro.
Inspectie van de gekochte zaak
U heeft de gelegenheid om het product te inspecteren. Daarbij is het van belang dat u zorgvuldig met de zaak omgaat. U bent aansprakelijk voor waardevermindering van de zaak als uw behandeling daarvan verder gaat dan noodzakelijk is om de aard, de kenmerken en de werking vast te stellen.
Het uitgangspunt daarbij is dat u de zaak op dezelfde manier mag hanteren en inspecteren als u dat in een winkel zou mogen doen. U mag bijvoorbeeld een online gekocht kledingstuk passen, maar u mag het kledingstuk niet langere tijd dragen.
Overschrijdt u de inspectiebevoegdheid? Dan verliest u niet het recht op herroeping. Wel dient u het waardeverlies te vergoeden.
Herroepingsrecht en kosten
De herroeping is voor de consument kosteloos. Als u al betaald heeft, dan dient het betaalde bedrag direct te worden terugbetaald (in ieder geval binnen 14 dagen na de dag van ontvangst van de verklaring tot herroeping). De verkoper mag wel wachten met terugbetalen totdat u de ontvangen zaken hebt teruggestuurd.
U dient ook de leveringskosten terug te krijgen, tenzij u uitdrukkelijk voor een duurdere leveringswijze heeft gekozen dan de aangeboden goedkoopste standaardlevering (u draagt dan de meerkosten). U draagt wel de (eventuele) directe kosten van het terugzenden van de zaken.
Het herroepingsrecht en de 14 dagen termijn
Wanneer begint de termijn te lopen?
Wanneer de herroepingstermijn begint te lopen, hangt af van het type overeenkomst dat u hebt gesloten.
Bij een overeenkomst tot het verrichten van diensten gaat de herroepingstermijn lopen vanaf de dag van het sluiten van de overeenkomst. Sluit u bijvoorbeeld via het internet een onderhoudscontract af, dan begint de ontbindingstermijn te lopen vanaf het moment dat u met de computermuis op de elektronische bestelknop klikt.
Bij een koopovereenkomst (ofwel: consumentenkoop) begint de termijn te lopen op de dag waarop u de zaak heeft ontvangen. Indien u met één bestelling meerdere zaken zoals enkele kledingstukken hebt gekocht die afzonderlijk worden geleverd, dan gaat de herroepingstermijn lopen vanaf het moment dat u het laatste kledingstuk hebt ontvangen. Heeft u een abonnement op een boekenclub afgesloten waardoor u periodiek een boek of tijdschrift ontvangt, dan begint de termijn te lopen vanaf het moment van de eerste levering.
Voorbeeld termijn herroepingsrecht
De dag waarop de herroepingstermijn ingaat, wordt niet bij de termijnberekening inbegrepen. De termijn loopt af bij het einde van het laatste uur van de laatste dag ervan. Als u op deze laatste dag uw verklaring doet of zendt, dan bent u nog op tijd. Voorts kan de termijn niet eindigen op een zaterdag, zondag of feestdag.
Een voorbeeld ter verheldering. U sluit op 1 maart een overeenkomst tot het verrichten van diensten. De laatste dag waarop u het herroepingsrecht kan uitoefenen is dan 15 maart. Is dit een zaterdag, zondag of feestdag, dan eindigt de termijn op de eerstvolgende werkdag om 24:00 uur.
U bent niet over het herroepingsrecht geïnformeerd
Zolang u niet juist en/of volledig over het bestaan van een herroepingsrecht, de voorwaarden daarvan, de termijn en de wijze van uitoefening bent geïnformeerd, wordt de herroepingstermijn verlengd met ten hoogste twaalf maanden.
Bovendien bent u in dit geval niet aansprakelijk voor waardevermindering van de zaak, door het enkele overschrijden van uw inspectiebevoegdheid. Ook niet als u (alsnog) later dan wettelijk verplicht wordt geïnformeerd.
De handelaar moet u voor het aangaan van de overeenkomst erop wijzen dat u de verzendkosten retour betaalt. Is hier niet aan voldaan, dan bent u deze kosten niet verschuldigd.
Waarom heeft u een herroepingsrecht?
Het herroepingsrecht is eenvoudig te verklaren. In de eerste plaats is dit recht in het leven geroepen om uw informatieachterstand tegen te gaan. Dit speelt met name bij aankopen via het internet. Indien u bijvoorbeeld via het internet een product bestelt, kunt u het product niet inspecteren of uitproberen zoals u dat kan in de winkel. In de winkel kunt u kleding passen, in een elektronicazaak kunt u een demonstratiemodel van een computer gebruiken. In de tweede plaats wordt er met het herroepingsrecht rekening gehouden met een overrompelingseffect. Dit speelt vooral bij aankopen op straat. U kunt rustig nadenken over een aankoop, zonder dat u door de handelaar wordt aangesproken of aangemoedigd voor de zaak of de dienst.
